November 2009

Ergens in Nederland, midden in een bos, staat een eik van enkele honderden jaren oud. Met zijn kruin in de wind kijkt hij uit over de andere bomen. In de zomer spelen de pas geboren konijntjes, haasje over aan de voet van zijn stam. Iets verderop ligt een open plek waar zijn wortels af en toe boven de grond komen. De open plek is begroeid met grassen, mossen etc. waar gedurende het jaar de herten, eekhoorns, wilde zwijnen en wat dies meer zij, zich tegoed komen doen aan alles wat eetbaar is. Zijn naaste buren zijn dennenbomen die in de afgelopen jaren een zacht tapijt van dennennaalden op de grond hebben laten vallen.
De plek straalt een serene rust uit. Overal lopen kleine paadjes door het struikgewas. Daar het plekje ver van de bewoonde wereld ligt zie je af en toe een verdwaalde koets met paard voorbij komen of een zeer fanatieke wandelaar/trimmer. De, al of niet nordik walkers (zoals dat tegenwoordig heet) hoor je al hijgend en steunend van verre aankomen. Daar de eik anders niets te doen heeft houd hij die mensen in de gaten. Met een rood hoofd lopen de Johnnie Walkers over de open plek. De eik spant zich dan even hevig in en steekt een van de wortels die boven de grond komen snel een paar centimeter verder boven het maaiveld uit, natuurlijk net als de wandelaar/trimmer erover heen wild stappen. Een van de voeten blijft haken, de bril vliegt met een boog in de verse dennennaalden en er komt standaard een vloek uit de mond die niet voor herhaling vatbaar is. (de eik heeft al een heel vocabulaire aan vloeken de laatste jaren opgedaan) Daarna duikt hij/zij met zijn broodmolen in de gevallen bladeren en komt proestend overeind om daarna, schichtig om zich heen kijkend of niemand het gezien heeft, de weg te vervolgen. Onze boom moet dan zo lachen en schuddebuiken dat zelfs in de zomer hij enkele bladeren van zijn takken verliest.

Dit zijn echter de enige momenten dat de rust verstoord wordt en onze woudreus enig vertier heeft. (Gelukkig komen hier geen gemotoriseerde recreanten voorbij. De enige die hier met een motorvoertuig voorbij komt is de boswachter.)
Alhoewel……………….. Sinds de eind jaren tachtig, of begin jaren negentig ( zo precies weet de eik het ook niet meer, want hij heeft last van alzheimer light) ziet hij in de herfst een nieuw fenomeen. Af en toe komt er een stel honden voorbij, in stevige bontjassen, die twee aan twee een karretje voortrekken. Ietwat hijgend en met de tongen uit de mond loopt het spulletje Gestaag door het bos en wat zo mooi is, in alle rust; Alleen het mensje dat achterop dit karretje staat roept af en toe iets: Gee, Haw of Easy !!!!, hij kan er geen chocola van maken, verder hoor je alleen de wielen over het zachte bospad lopen. Het is een mooi tafereel.

Het heeft wel iets weg van de Romeinse strijdwagens die hij kent uit de tijd dat hij nog een klein eikje was en hier nog geen bos stond, maar dan met veel minder bravoure en wapengekletter. Koetsje rijden voor de armen, nee dat kan het ook niet zijn. De paarden die hij ingespannen heeft zien staan door de jaren heen hebben allemaal teugels waarmee ze gestuurd worden, deze honden luisteren alleen naar het mensje op de kar als hij wat roept en veranderen van richting. Af en toe gaat dit natuurlijk ook niet vlekkeloos en gaan ze de verkeerde kant op. Dan kan de eik weer een woord aan zijn vocabulaire toevoegen, maar over het algemeen zijn de beestjes verdomd schrander. Het truukje met de wortel lukt bij deze renners ook al niet. De honden lijken er geen last van te hebben hoe erg de boom zich ook inspant, ze reageren feilloos, de kar krijgt een flinke klap maar door de stuurmanskunsten van het mensje blijft ook de kar overeind. Alleen natuurlijk weer een item voor zijn woordenlijst. Ja, een keer is het gelukt, de mens viel niet van zijn kar maar kwakte met zijn ivoren vleessnijders op het stuur waardoor er een afbrak, nee dat is niet leuk meer, lachen is goed maar mensen moedwillig echte schade toebrengen gaat te ver. Dus de oude loofboom heeft besloten de honden niet meer uit te dagen. Nou ja een overhangende tak op een pad mag nog wel, als de tak niet te groot is natuurlijk.

Trouwens hij heeft de boswachter ooit een keer voorop de kar zien mee rijden, met een vette glimlach op zijn verweerde gezicht kwam hij voorbij. Als deze man, die voor het wel en het wee zorgt in het bos, zo voorbij komt dan zit het wel snor.
In het begin van de herfst, als de wind wat steviger door de bladeren begint te waaien zie je het team niet zo vaak in het bos, echter wanneer het seizoen vordert komen ze vaker voorbij en nemen dan wel eens vrienden mee. Mooi gezicht die werkende honden door het bos. Het heeft nog een ander voordeel, ze lopen puur op 3, 4, 5 of meer HK ( hondenkracht ) en laten geen uitlaatgassen na. Behoudens een af en toe biologisch afbreekbare bolus. ( dit is niets vergeleken met de paarden die af en toe iets komen droppen )

Maar dan komen de favoriete dagen van de oude eik. Wanneer de vrieskou echt voor de deur staat, komen op, meestal een donderdag ochtend, toch enkele gemotoriseerde voertuigen diep het bos in. Ze stoppen op de open plek en laden allerhande spullen uit. Er wordt een heel kampement opgeslagen. Her en der verspreid staan caravans busjes etc. Het is een drukte van jewelste en er wordt hard gewerkt. Ondanks de kille temperatuur vloeit menig zweetdruppeltje. Op de paden worden vrolijk gekleurde bordjes gezet zodat de mensen niet verdwalen of met de honden op plekken komen waar ze van de boswachter niet mogen komen. Soms moet ook een tak van een collega wijken omdat hij te ver over het pad is gegroeid en gevaar zou opleveren. De woudbewoners vinden dit allemaal prima want iedereen weet dat dit het voorspel is van een groter spektakel dat zich de volgende dag gaat voltrekken. Deze paar mensen, de woudreus herkent er al verschillende van, want het zijn ieder jaar dezelfde, bereiden wel overwogen een evenement voor dat honden en karretjesrijders uit het hele land trekt. Zelfs enkele uit het buitenland komen mee doen.
En dan komt de vrijdag. Rond het middaguur komen ze voorzichtig over het breedste bospad aanrijden. Hele hordes karretjesrijders met hun auto,s caravans, campers en natuurlijk de honden. Tussen de wortels van de bomen worden ijzeren pinnen in de grond geslagen die verbonden zijn met kettingen. Hieraan worden de honden die de grote loofboom inmiddels al lief gewonnen heeft, vast gezet. Er valt niet aan te ontkomen dat er af en toe een boom in zijn wortels geraakt wordt maar dit nemen ze voor lief omdat de schade tot een minimum beperkt blijft. De mensen zetten hun tijdelijke onderkomens op en zetten hun spullen klaar voor de volgende dag. Het is een gezellige boel en verstoord voor heel even de rust in het bos. Tussen de bomen wordt er door de honden druk gegraven en ze woelen de grond flink om. Ook zij zijn in hun element. Op een gegeven moment sterft langzaam het geluid uit en begint de nachtrust. De eekhoorns weten dat ze nu rustig kunnen gaan slapen en even op adem kunnen komen maar houden er rekening mee dat de volgende dag het weer enkele uren een drukte van jewelste zal zijn tussen hun dennentorenflats. Maar ach in deze dagen lenen de dieren uit het bos hun woonplek even uit omdat ze vinden dat ook anderen hiervan mogen genieten. Ook al heeft dat als gevolg dat ze hun vrijheid een tijdje kwijt zijn. Ze vertrouwen erop dat de mensen die de voorbereidingen getroffen hebben weten wat ze doen en dat de anderen zich hierin schikken. Ze houden echter alles in de gaten wat er gebeurt vanuit hun veilige holletjes, de takken van de bomen en de struiken.

Foto Johan van Loenen

Dan komt de zaterdag al vroeg, maar niet te vroeg, klinkt het gehuil van de honden. Even denkt de oude eik terug aan de tijd dat er nog wolven leefden in het bos. Dit is echter lang geleden. Hij is een van de weinigen die hier al meerdere decennia staat. De rest van de bomen zijn jaren geleden door mensen aangeplant omdat ze in de gaten kregen dat ze steeds meer terrein opeisten om te kunnen wonen en het wildbeheer te kort kwam. Gelukkig hebben ze nu in de gaten dat de natuur essentieel is voor het behoud van mens en dier. Omdat we in dit kikkerlandje al zo weinig groen hebben is het van belang dat, wat we hebben met zorg behandeld wordt. Maar dit hebben deze mensen goed in de gaten ze genieten van de natuur op hun karretjes maar laten de flora en fauna zoveel mogelijk ongemoeid. Zelfs een wedstrijd die tussen de karrenrijders gehouden wordt gebeurd in harmonie met de natuur. Daar ziet de groep mensen voor die de voorbereidingen hebben getroffen op toe. Deze dag rijden veel teams door het bos, zoals al gezegd wijzen de kleurige bordjes de mensen de weg. Hier en daar zijn takken neergelegd om een weg af te zetten waar je niet in mag en als het werkelijk niet anders kan worden er gekleurde linten opgehangen. De eik vraagt zich af wat de mensen toch hebben met die felle kleuren en dat plastiek. De natuurlijke kleuren zijn toch veel mooier en horen in het bos thuis. Het valt wel op, ja dat wel, en de mensen schijnen het op deze dagen nodig te hebben. Als ze het maar weer mee naar huis nemen. Mensen schijnen hiermee te kunnen omgaan, maar voor de dieren van het bos vormt het een gevaar. Ach, denkt de oude loofboom waarom maak ik me eigenlijk zorgen. Het gaat al jaren goed en ik houdt wel van die afleiding eens per jaar. Als je dat gepeupel eens ziet aan de voet van mijn stam. Grote, kleine, dikke, dunne, langzame, snelle, rode, zwarte, witte, jong, oude en nog veel meer (dit geld zowel voor de honden als voor de mensen) Ze zijn allemaal met hetzelfde bezig. De een is iets sneller dan de ander. De ander heeft weer meer ervaring. De volgende heeft veel meer honden en zo gaat het maar door.

Wat de eik wel opvalt is, geen enkel verhaal is hetzelfde. Iedereen geeft zijn eigen draai aan het bezig zijn met de honden, zoals het elk individu uitkomt, gaan ze te werk en dat is goed zo. Als het echt te erg wordt en er wordt schade toegebracht aan mens of dier ( de statige boom denkt nu met het schaamrood op zijn schors aan het tanden incident van zichzelf ) wordt er ingegrepen. Tja, denkt de eik: “je hooft niet aan een boom te hangen om een eikel te zijn”.

Op de zondag valt het de bosbewoners ineens op. Dit is wel een tijdje al zo maar ze hebben er eigenlijk nog nooit bij stil gestaan.

Foto Ger van Beek

Er lopen tegenwoordig, zij het maar heel weinig nog in dit bos, enkele vreemde honden rond. Ze trekken ook een karretje, lopen ook met de tong uit de mond, ze doen alles voor hun baas, maar de slimmeriken hebben hun bontjas uit getrokken en thuis gelaten. Ze zijn hierdoor beter geschikt voor de temperaturen in dit kikkerlandje. Sliiiiiiim. Alleen door sommige andere honden worden ze vreemd aangekeken en mogen ze ook niet altijd mee doen. Zou dit komen omdat ze door het ontbreken van de jas een ietsje sneller lopen en dat daardoor de gevestigde orde zich op de pi… ( piep) getrapt voelt. De begeleiders gooien het op diegene die de regels maken. Het is nou eenmaal zo afgesproken dat je alleen maar met een bontjas mee mag doen!!!! Hé, hier in dit bos staan toch ook van oorsprong alleen loofbomen, maar de tijd evolueert en nu zijn er door de vooruitgang ook dennenbomen gekomen. Wij slaan elkaar echt niet met de takken om de oren en ontnemen elkaar het bestaansrecht. Als je met elkaar rekening houdt kun je best samen door een deur, al is die deur nog zo smal. Sterker nog die deuren worden van beiden houtsoorten gemaakt en werken soms jarenlang samen om iedereen erdoor te laten.

Komen jullie nu echt niet op het idee om met de mensen die de afspraken maken, een keer af te spreken, dat de afspraken die we afgesproken hebben opnieuw afgesproken moeten worden. ( oké ga er maar aanstaan om het te begrijpen).
Maar goed aan het einde van de dag zien de dieren uit het bos alle mensen in de tent samen komen. Er wordt een hoop gekletst gelachen en gedronken. Sommige karretjes rijders worden naar voren geroepen en krijgen een soort kelk. De ene iets groter dan de andere. Toch weer een Romeinse traditie die drinkkelk. Al is het wel dom dat een boom moet opmerken dat wanneer je een schroef door de bodem van deze kelk draait om hem op een sokkel te zetten hij zo lek wordt als een mandje. Nou ja het zijn ook de mensen die zich laten eren terwijl de hoofdrolspelers van dit spektakel aan de ketting buiten of in de bussen rustig liggen te wachten tot ze naar huis gaan. We hebben vandaag zeer snel gelopen zegt de karretjes rijder. Ja ja op de poten van je honden zeker.

Dan als de duisternis is gevallen ( ja want ik hoorde de klap) wordt het weer rustig in het bos. Er blijven nog wat mensen achter om op te ruimen, hé het zijn diezelfde mensen die ook als eerste aanwezig waren om de zaak op te zetten. Ach, die zullen wel de meeste tijd hebben, of geen werk, of zo.
Als deze ook vertrokken zijn nadat ze nog eens grondig het terrein hebben geïnspecteerd nemen de dieren weer bezit van de open plek en gaan op zoek naar de dingen die ondanks alles nog zijn achter gelaten. Hopelijk zijn alle kuilen dicht gemaakt en is alle rommel opgeruimd zodat er geen slachtoffers vallen zodat we volgend jaar weer door de oude eik begroet kunnen worden als gasten in zijn domein.
De volgende dagen komt weer incidenteel een karretjes rijder met zijn honden voorbij maar dit wordt, tot ongeveer de blaadjes aan de takken van de woudreus komen, steeds minder en dan houdt het op. De oude eik staat weer rustig met de wind door zijn bladeren in het bos. “Hopelijk komen ze volgend jaar weer terug” verzucht hij, “want dan kunnen ze de spijkers die een of andere onverlaat in mijn bast heeft geslagen om zijn spullen aan op te hangen, eruit trekken. Het doet zeer. “ Maar het was gezellig en volgend jaar mogen ze weer te gast zijn in mijn bos.

Een sprookje???? Probeer ook eens tussen de regels te lezen.

Happy trails en Good Mush

Piet Bom